آکادمی علوم داوری ایران

چنانچه در قراردادی مقرر شود که در صورت حدوث اختلاف ، طرفین به داوری مراجعه نمایند ، آیا بدون مراجعه ابتدایی طرفین به داور ، رسیدگی دادگاه به دعوی مربوطه به آن قرارداد قابل استماع می باشد ؟

دادگاه نمی تواند مبادرت به رسیدگی نماید زیرا : 1.طرفین توافق و تراضی نموده اند که به داور مراجعه کنند (برای رفع مخاصمه و جلوگیری از ورود به دادگستری)2.باتوجه به اصل حاکمیت اراده طرفین قرارداد ، دعوی در دادگاه قابل استماع نیست .

در مبایعه نامه ای شخصی بعنوان داور انتخاب شده اما به نظرم یکطرفه قضاوت می کند و از طرف مقابل جانبداری می نماید ، تکلیف چیست و بنده چه کاری می توانم انجام دهم؟

مخاطب محترم ـ اگر رأی داوری بر خلاف قانون و تشریفات رسیدگی صادر شده باشد ، می توانید ظرف 20 روز از تاریخ ابلاغ رأی ، ابطال آنرا از دادگاه بخواهید .         

آیا تمام دعاوی قابل ارجاع به داوری هستند ؟

خیر ـ براساس ماده 496قانون آیین دادرسی مدنی ، دعواي ورشكستگي و دعاوي راجع به اصل نكاح ، فسخ آن ، طلاق و نسب قابل ارجاع به داوری نیستند .

اگر رأی داور مورد اعتراض واقع شود ، آیا اعتراض مانع اجرای رأی می شود ؟

خیر ـ اعتراض به راي داور مانع اجراي آن نيست ، مگر آن كه دلايل اعتراض قوی باشد . در اين صورت دادگاه قرار توقف اجراي آن را تا پايان رسيدگي به اعتراض و صدور حكم قطعي صادر مي نمايد و در صورت اقتضا تأمين مناسب نيز از معترض اخذ خواهد شد.

باتوجه به ماده 497 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی , پرداخت حق الزحمه داوران به عهده طرفین است( مگر آنکه در قرارداد ترتیب دیگری مقرر شده باشد) در صورت صدورحکم به نفع خواهان , هزینه های داوری قابل مطالبه میباشد؟

تکلیف قانونگذار به پرداخت هزینه داوری توسط طرفین , مانع از از آن نیست که خسارت ناشی از هزینه داوری که به علت تقصیر خوانده نسبت به اداء حق یا امتناع از آن به خواهان وارد شده است , مطالبه شود , کما اینکه در فرض طرح دعوی در مراجع قضایی نیز هزینه دادرسی کلاً توسط خواهان پرداخت میشود و درصورت صدور حکم له وی ,به عنوان خسارت موضوع ماده 515 قانون ایین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی, منظور میگردد.

چنانچه طرفین ضمن قرارداد یا موافقتنامه داوری حق اعتراض به رای داور را از خود سلب کرده باشند , آیا این شرط اعتبار دارد؟

با توجه به اینکه رای داور در موارد منصوص در ماده 489 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی , باطل بوده و قابلیت اجرایی ندارد و باتوجه به اینکه مطابق قسمت اخیر ماده 10 قانون مدنی , قراردادهای خصوصی در صورت مخالفت صریح با قانون , نافذ نخواهد بود , لذا شرط سلب حق اعتراض به رای داور معتبر تلقی نمیگردد.

در صورتی که رای داور پس از انقضای مدت داوری , صادر و تسلیم شده باشد,آیا دادگاه میتواند در جریان رسیدگی به دعوی ابطال رای داور, راسا به آن استناد و حکم به بطلان رای داور صادر نماید؟

هرچند صدر ماده 489 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی مقرر داشته است : " رای داوری در موارد زیر باطل است و قابلیت اجرایی ندارد." اما باتوجه به اینکه صدور و تسلیم رای در خارج از مهلت داوری از مواردی نسیت که بالذات رای داور را از اعتبار ساقط نماید و عدم تعرض طرفین نسبت به آن , میتواند متضمن قبول تمدید مهلت داوری باشد, و با توجه به اینکه مطابق ماده 490 قانون مذکور , رسیدگی به دعوی بطلان رای داور , مستلزم طرح دعوی از جانب معترض و استناد به یکی از شقوق ماده 489 میباشد  و نظر به اینکه دادگاه مکلف است در چارچوب خواسته خواهان به موضوع  رسیدگی نماید , لذا دادگاه نمیتواند راسا به استناد بند 4 ماده 489 , حکم به ابطال رای داورصادر نماید.